با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن علمی حقوق پزشکی ایران

شیوه‌های هزینه‌کرد مدنی دارایی‌های ناشی از رشا و ارتشا در نظام بانکی ایران و اسناد بین‌الملل

حمید رضایی؛ سید مصطفی میر محمدی

دوره 10، شماره 2 ، اسفند 1400، ، صفحه 135-154

https://doi.org/10.30473/clk.2022.50684.2679

چکیده
  عمده دارایی­ها و اموال ناشی از جرایم رشاء و ارتشاء به  خارج از قلمروهای سرزمینی کشورها برده می­شوند و عموماً دسترسی به آنها با مشکلات عدیده همراه است. با این حال، در صورت دسترسی به این اموال از طریق استرداد آنها به کشور محل وقوع جرم، موضوع هزینه­کرد مدنی آنها پیش می­آید. کشورها معمولاً مرتکبین ارتشاء عمومی را با مجازات حبس ...  بیشتر

حقوق خانواده
جمع پراکنده؛ جستاری در وضعیت و احکام بیع مال مرهونه: مطالعه تطبیقی

محمود کاظمی؛ علی احمدی بیاضی

دوره 11، شماره 2 ، اسفند 1401، ، صفحه 135-158

https://doi.org/10.30473/clk.2023.67261.3160

چکیده
  در خصوص وضعیت و احکام بیع مال مرهونه (یا هر نوع معامله ناقله) از سوی راهن در فقه امامیه و حقوق موضوعه ایران اختلاف نظر بسیاری وجود دارد و این امر سبب تشتت آرا در محاکم شده است. مبنای این اختلاف آن است که آیا این معامله را باید در زمره تصرفات منافی حقوق مرتهن دانست، یا خیر؛ درحالی که نظر مشهور فقیهان امامیه، بلکه قریب به اتفاق آنان (جزء ...  بیشتر

مقایسه ضمانت اجرای خریدار و فروشنده در فقه امامیه و حقوق ایران با بازفروش کالا در کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا (وین 1980)

فاطمه رجائی؛ سید محسن آزیز

دوره 8، شماره 2 ، آذر 1398، ، صفحه 157-168

https://doi.org/10.30473/clk.2020.51725.2710

چکیده
  ضمانت اجراهای تعهدات خریدار و فروشندهدر صورت امتناع از انجام تعهد، در فقه امامیه و حقوق ایران شامل حق فسخ و ... می شود.یکی از ضمانت اجراهای کنوانسیون بیع بین المللیحق فروش مجدد کالا (بازفروش)است که بدون انحلال قرارداد پیش بینی شده است.در فقه امامیه و حقوق ایران حق فروش مجدد کالا فقط در صورتی ممکن است که معامله با یکی ازراههای قانونی یا ...  بیشتر

مسئولیت مدنی استارت آپ ها

سید محمد امین حسینی؛ مهدی نرمانپور

دوره 10، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 161-174

https://doi.org/10.30473/clk.2022.61259.3011

چکیده
  استارت آپ، مجموعه‌ای نوپا مبتنی بر فکر و ایده نوین یا روش‌های جدید است که به ‌صورت موقتی و با هدف تبدیل به یک بنگاه با ثبات و ارزشمند، راه‌اندازی و اجرا می‌شود و غالباً به‌واسطه بستر مساعد فضای سایبر و فناوری اطلاعات، در این حوزه نمایان می‌شود. با در نظر گرفتن نقش پررنگ و بسیار مهم استارت آپ­ها در حوزه فضای سایبر در کلیه ساحت‌های ...  بیشتر

بررسی تطبیقی کنوانسیون 1955 لاهه در رابطه با حل تعارض بین قوانین تابعیت و اقامتگاه و قانون مدنی ایران

منوجهر توسلی نایینی؛ نورا احسانگر

دوره 10، شماره 2 ، اسفند 1400، ، صفحه 155-166

https://doi.org/10.30473/clk.2022.44321.2476

چکیده
  کشورهای مختلف بر اساس نظام حقوقی خود، هر یک تعاریف و مصادیق متفاوتی برای اقامتگاه، احوال شخصیه و تابعیت قائل می‌شوند. برای جلوگیری از این اختلافات، سازمان کنفرانس حقوق بین‌الملل خصوصی لاهه با هدف یکنواخت‌سازی قواعد حقوق بین‌الملل خصوصی، با تنظیم کنوانسیون 1955 لاهه راجع به حل تعارض بین قوانین تابعیت و اقامتگاه، نسبت به تعیین قانون ...  بیشتر

تحلیل تئوری تحدید مسئولیت مالکان کشتی نفتکش در قبال جبران خسارت ناشی از آلودگی نفتی در حقوق دریایی ایران و کنوانسیون مسئولیت مدنی (سی‌ال‌سی)

سمیه سادات میری لواسانی؛ حاتم صادقی زیازی

دوره 11، شماره 2 ، اسفند 1401، ، صفحه 159-178

https://doi.org/10.30473/clk.2023.57211.2893

چکیده
  یکی از موارد مسئولیت دولت­ها در جهت حفظ محیط زیست، جبران خسارت ناشی از فعالیت نفتکش­ها است. کنوانسیون بین­المللی مسئولیت مدنی جبران خسارت ناشی از آلودگی نفتی مصوب 1969 (کنوانسیون) و قانون دریایی ایران، به موضوع مسئولیت دولت­ها، مالکان شناورها و کشتی­ها، صاحبان پالایشگاه­ها و تجهیزات ساحلی و دریایی برای خسارات آلودگی نفتی ...  بیشتر

بررسی نهادهای مختلف انتقال دارایی در عملیات تبدیل به اوراق بهادارکردن و تطبیق آن بر دیون موضوع فاکتورینگ

مصطفی نصیری؛ عبدالکریم اوزمانی؛ رقیه ملازهی

دوره 10، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 175-186

https://doi.org/10.30473/clk.2022.19417.1731

چکیده
  تبدیل به اوراق بهادار کردن، یک مکانیسم مالی است که غالب واگذاری دارایی­ها طی آن عملاً از طریق سه نهاد حواله حق، تبدیل تعهد (به اعتبار تبدیل دائن) و نهادی موسوم به مشارکت فرعی- که مختص حقوق کشورهای کامن لاست- انجام می پذیرد. با بررسی این سه نهاد در قوانین مختلف و تبیین انتقادات وارده به هر کدام، روشن می­شود چنین انتقالاتی به صرف­نظر ...  بیشتر

دادگاه صالح در دعاوی مربوط به مسئولیت متصدیان حمل‌ونقل هوایی

میلاد سلطانی؛ بهرام تقی پور؛ علیرضا صالحی فر

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 1-12

https://doi.org/10.30473/clk.2022.63726.3068

چکیده
  با وجود اهمیت و آثار متعدد تعیین دادگاه صالح در دعاوی مربوط به مسئولیت متصدیان حمل­ونقل هوایی، ملاک­های ارائه­شده در اسناد ورشو و مونترال مبهم است و هر کشور تفسیر داخلی خود را ارائه می­دهد. این ابهام در تشخیص دادگاه صالح، علاوه بر اینکه با اصل یکنواختی این اسناد در تعارض است، تشخیص دادگاه صالح را با دشواری روبه­رو می­سازد. ...  بیشتر

تحقق عدالت اقتصادی از طریق مداخله در قرارداد

مهدی کریمیان راوندی؛ قاسم محمدی

دوره 9، شماره 2 ، مهر 1399، ، صفحه 11-22

https://doi.org/10.30473/clk.2021.56390.2874

چکیده
  تقابل نفع عمومی و خصوصی و ضرورت حمایت از افراد در مقابل طرف قدرتمند از نظر اقتصادی، موجب شده دولت‌ها از طریق قوانین و به­کارگیری ابزارهای منفی و مثبت برخی اقدامات را در قرارداد منع و برخی را الزام کنند که این عامل خود از موضوعات بحث برانگیز حقوق قراردادها است. بنابراین، قراردادهای استاندارد و اجباری از ابزارهایی هستند که در جهت ...  بیشتر

تحلیل حقوقی عملیات بانکی بدون ربا مطابق موازین اسلامی

علیرضا باریکلو؛ حسین شهابیان مقدم

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 13-26

https://doi.org/10.30473/clk.2022.46942.2568

چکیده
  در بند 1 ماده 1 قانون بانکداری بدون ربا (بهره) استقرار نظام پولی و اعتباری بر مبنای حق و عدل (‌با ضوابط اسلامی) به منظور تنظیم گردش صحیح پول و اعتبار در جهت سلامت و رشد‌ اقتصاد کشور از اهداف اصلی قانون  شمرده شده است، اما به­‌رغم گذشت 40 سال از اجرای قانون نه تنها این اهداف محقق نشده، بلکه فاصله رسیدن به آن مضاعف شده است؛ هرچند قانون ...  بیشتر

ناقلیت یا کاشفیت شرط تعلیقی و آثار آن در حقوق ایران

عباس عسگری

دوره 9، شماره 2 ، مهر 1399، ، صفحه 23-33

https://doi.org/10.30473/clk.2021.53344.2761

چکیده
  با توجه به سکوت قانون مدنی در رابطه با زمان آغاز تأثیر عقود معلق و به عبارت دیگر ناقلیت یا کاشفیت شرط تعلیقی، نمی­توان حکم مسئله را از موارد مشابهی چون تأثیر اجازه و رد در معاملات فضولی که قانونگذار ایرانی در ماده 258ق.م قائل به نوعی از کاشفیت در آن شده، پیدا کرد؛ چراکه چنین استنباطی مبتنی بر نوعی از قیاس است که در حقوق ما قابل پذیرش ...  بیشتر

مبنای فقهی حقوقی مسئولیت اشخاص حقیقی در قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث مصوب 1395

مجید عزیزیانی

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 27-38

https://doi.org/10.30473/clk.2022.63573.3063

چکیده
  اشخاص حقیقی از جمله راننده، دارنده و عابر پیاده از جمله افرادی هستند که حسب مورد، هر کدام می­توانند دارای مسئولیت و تکالیف بر اساس قواعد عام و خاص باشند. تقصیر به‌عنوان مبنای عام و اولیه مسئولیت مدنی در حقوق ایران مورد پذیرش قرار گرفته است و مسئولیت بدون تقصیر استثنا بر قاعده عام مذکور به شمار می‌آید، اما طبق ماده ۵۲۸ قانون مجازات ...  بیشتر

مبانی مسئولیت مدنی ناشی از آشکار کردن اطلاعات خصوصی (مطالعه تطبیقی حقوق امریکا، حقوق ایران، و فقه امامیه)

معصومه مظاهری؛ مهسا جمشیدی شهمیری

دوره 9، شماره 2 ، مهر 1399، ، صفحه 35-50

https://doi.org/10.30473/clk.2021.56404.2870

چکیده
  حریم اطلاعات خصوصی به عنوان یکی از اقسام مهم حریم خصوصی مورد توجه نظام های حقوقی بوده. امروزه این مسئله به دلیل پیشرفت تکنولوژی و استفاده روزافزون از فضای مجازی اهمیت بیشتری پیدا کرده است. حمایت مدنی از حریم اطلاعات خصوصی افراد از ضروریات حقوق مدرن است، زیرا هم موجب جبران عادلانه تر خسارتهای زیان دیده می شود، و هم موجب بازدارندگی از ...  بیشتر

واکاوی مبانی فقهی و حقوقی مسئولیت مدنی روان‌شناسان و مشاوران

سعید فریدون پور؛ بتول گرگین؛ محمد چمکوری

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 39-50

https://doi.org/10.30473/clk.2022.60068.3043

چکیده
  مسئولیت مدنی حرفه­ای شامل مسئولیت­های ناشی از مشاوره حقوقی، پزشکی، روان­شناسی و ... می­شود. هدف از این پژوهش واکاوی مؤلفه­های فقهی و حقوقی مسئولیت مدنی روان­شناسان و مشاوران نسبت به مُراجع است. این بحث که آیا مسئولیت مدنی روان­شناسان و مشاوران قراردادی است یا قهری در هیچ نوشته­ای مشاهده نشده است، همان­گونه که پیامدهای ...  بیشتر

وظیفه مراقبت در گفت‌وگوهای پیش‌قراردادی

حبیب طالب احمدی؛ حمید حمیدیان

دوره 9، شماره 2 ، مهر 1399، ، صفحه 51-65

https://doi.org/10.30473/clk.2021.50077.2666

چکیده
  گفت­وگوهای پیش­قراردادی، به عنوان اصلی­ترین بستر ایجاد تعهدات حقوقی، می­تواند متضمن مخاطراتی برای طرفین باشد و منجر به عدم انعقاد قرارداد، صرف هزینه­های مقدماتی توسط یک طرف و یا انعقاد قراردادی متزلزل و ناقض شود. دو طرف باید مراقب هرگونه گفتار و کردار خود در دوره پیش­قراردادی باشند؛ زیرا ممکن است حسب آنها اقدامی از سوی ...  بیشتر

آیین دادرسی مدنی
تأثیر سوءاستفاده از دادرسی و حق در رسیدگی‌های مقدماتی و ماهوی ایکسید

عباس برزگرزاده

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 51-64

https://doi.org/10.30473/clk.2022.64234.3082

چکیده
  هدف اجتماعی از وضع قاعده و حاکم شدن هنجارهای حقوقی برقراری نظم در روابط و تحقق عدالت است. سوءاستفاده از حق و دادرسی دو اقدام خلاف فلسفه ایجادی حقوق به شمار می­آیند. این دو نهاد در حقوق بین­الملل به طور کامل به رسمیت شناخته شده­اند. ایکسید یکی از مهم­ترین نهادهای داوری بین­المللی در خصوص اختلافات ناشی از سرمایه­گذاری بین­المللی ...  بیشتر

حقوق خانواده
چالش مسئولیت غاصب جاهل؛ نمودی از اختلاط مسئولیت مدنی و کیفری در حقوق ایران

حانیه ذاکری نیا؛ سیده فاطمه رضوی

دوره 12، 1 (بهار و تابستان 1402- پیاپی 23) ، شهریور 1402، ، صفحه 59-74

https://doi.org/10.30473/clk.2023.69174.3195

چکیده
  در تاریخ رابطه مسئولیت مدنی و کیفری سه دوره متمایز وجود دارد: اختلاط، جدایی و نزدیک شدن. پس از اینکه مدت زیادی مسئولیّت مدنی و کیفری در درون یکدیگر ادغام شده بودند، در قرن هفدهم میلادی، زمینه‌های جدایی آنان فراهم شد. امروزه مسئولیت مدنی و کیفری در نظام­های حقوقی نوین، از یکدیگر تفکیک شده و با رویکردهای مطرح‌شده در هریک، در حال نزدیکی ...  بیشتر

دعوای جمعی عام بر مدار خواندگان و اشخاص همگروه آنها

فریدون نهرینی؛ صمد یوسف زاده

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 65-78

https://doi.org/10.30473/clk.2022.44462.2480

چکیده
  در دعاوی اصلی و طاری آنچه بیشتر به چشم می‌آید، تقابل یک یا چند خواهان در برابر یک یا چند خوانده و یا ورود و جلب شخص یا اشخاص ثالثی به دعوای اصلی است. پرسش آن است که آیا وفق آیین حاکم بر دعوا می‌توان از شمار زیادی از اشخاص به عنوان یک طرف دعوا (خواهان­ها یا خواندگان) بهره برد، بدون اینکه همه ایشان به طور مستقیم در دادرسی شرکت نمایند؟ ...  بیشتر

مبانی مسئولیت ناشی از فعل غیر در حقوق انگلستان و ایران

احمد دیلمی؛ ناهید زند لشنی؛ علی جوادیه

دوره 9، شماره 2 ، مهر 1399، ، صفحه 67-79

https://doi.org/10.30473/clk.2021.49776.2660

چکیده
  مبنای مسئولیت مدنی یکی از مباحث مهم نظری این شاخه از حقوق است؛ و پاسخی است که به چرایی لزوم جبران خسارت توسط خوانده داده می­شود. جهت شناسایی مبنای مسئولیت نیابتی، حقوق­دانان معیارهای متفاوتی را ذکر کرده­اند؛ لکن هیچ‌یک از آنها خالی از اشکال نیست. در همه این نظریات استثنایی بودن مسئولیت نیابتی به چشم می­خورد. در این نوشتار با ...  بیشتر

حقوق تجارت
تأملی بر نهاد بیمه در محیط زیست با تأکید بر راهکارهای بیمه‌پذیری خسارات زیست‌محیطی

علی مشهدی؛ یاسر مقدم پور؛ ثریا حسینی

دوره 12، 1 (بهار و تابستان 1402- پیاپی 23) ، شهریور 1402، ، صفحه 75-84

https://doi.org/10.30473/clk.2023.68660.3186

چکیده
  امروزه خسارات زیست محیطی ابعاد بسیار گسترده­ای دارند. گاهی خسارات و خطرات  وارده چنان گسترده است که در صورت بروز آسیب، جبران آن از عهده شخص مسئول خارج است.  نهاد بیمه خسارت زیست محیطی در راستای پوشش ریسک­های زیست محیطی در مقابل آلودگی­ها و خسارات  یکی از نهادهای مهم برای حفاظت و بهبود محیط زیست است.  در این نوشتار سعی ...  بیشتر

حقوق خانواده
بررسی نقش رضایت مضمون‌عنه در عقد ضمان از منظر فقه امامیه و نظام حقوقی ایران با رهیافتی تحلیلی از ماده 685 و 627 قانون مدنی

محمد رسول آهنگران؛ لقمان رضانژاد

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 79-88

https://doi.org/10.30473/clk.2022.60290.2989

چکیده
  پرداخت دین از سوی ثالث و تعهد مالی به پرداخت ذمه مدیون، امری عقلایی و مشروع است؛ به همین جهت نظام حقوقی ایران به موجب ماده 685 و ماده 627 قانون مدنی با استناد به آرای فقهی، تعهد مالی به پرداخت دین مدیون در قالب عقد ضمان یا تادیه دین غرما را، متوقف به رضایت مضمونه‌عنه یا مدیون نداسته است؛ این درحالی است که پژوهش پیش رو با نقد ادله مذکور، ...  بیشتر

تأثیر و حدود قاعده احسان در میزان مسئولیت مدیر مال غیر و بررسی تطبیقی با حقوق کامن‌لا

حسین ولیپوری؛ سید ابراهیم موسوی؛ هنگامه غضنفری؛ جمشید میرزایی

دوره 9، شماره 2 ، مهر 1399، ، صفحه 81-92

https://doi.org/10.30473/clk.2021.25160.1899

چکیده
  اصل استقلال و تسلیط اشخاص و همچنین عدم ولایت بر امور دیگران اقتضاء دارد. هر شخص به طور معمول صرفاً در اموال یا امور خود دخالت و تصرف نماید و مجاز به دخالت در امور دیگران نیست. از آنجا که اداره و دخالت در امور دیگران، وضعیتی خلاف قاعده و اصل است، قانونگذار ایران در ماده 306 قانون مدنی، اداره مال غیر را تحت شرایطی پذیرفته است. با توجه به اینکه ...  بیشتر

حقوق مالکیت فکری
مسائل حقوقی نوظهور در فضای سه‌بُعدی متاورس

محسن لعل علیزاده

دوره 12، 1 (بهار و تابستان 1402- پیاپی 23) ، شهریور 1402، ، صفحه 85-98

https://doi.org/10.30473/clk.2023.69575.3205

چکیده
  دنیای مجازی با ویژگی­های منحصر به فرد، به افراد امکان می­دهد تا فضاهای دیجیتال را کشف کرده و با سایر کاربران تعامل داشته باشند. متاورس ابزاری برای توسعه تجربیات زندگی انسان، گستره­ای نامحدود و عمومی و یک فضای زندگی مجازی است. الزامات و بسترهای متاورس و به­طور خاص الزامات حقوقی آن، به اندازه­ای که این جهان در حال گسترش است، ...  بیشتر

مواجهه فقهی حقوقی با رمزارزها در مسیر جهانی شدن - یک ضرورت

احسان حبیبی دهکردی؛ رسول ابافت

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 89-100

https://doi.org/10.30473/clk.2022.63505.3058

چکیده
  رمزارز، ارز مبتنی بر علوم رمزنگاری است که به­رغم اداره غیرمتمرکز توسط کاربران، امنیت پرداخت­ و عملکرد­ در آن همواره مورد تأمین است. انتقال سریع با کمترین هزینه، غیر متمرکز بودن انتشار، معین بودن مقدار آن و امنیت بالای آن مانع عدم توقیف این نوع دارایی است.  اندیشمندان اسلامی راجع به رمرارز دو دیدگاه متفاوت دارند. حرام و ممنوع ...  بیشتر

مبانی مسئولیت ‌مدنی اشخاص ‌ثالث در حوادث ‌رانندگی

پروین اکبرینه؛ رامز عابدی

دوره 9، شماره 2 ، مهر 1399، ، صفحه 93-106

https://doi.org/10.30473/clk.2021.47691.2587

چکیده
  حادثه ناشی از رانندگی وسائط ‌نقلیه، واقعه حقوقی است که در عصر حاضر در کشورمان رو به افزایش است و آثار ناشی از چنین وقایعی، ایجاد خسارت و به‌تبع آن، الزام مقصّر به جبران خسارت می‌باشد. مسئولیت ‌مدنی اشخاص ثالث در حوادث رانندگی با توجّه به نوع حادثه و بر پایه مبانی حقوقی و فقهی ایجاد مسئولیت است. در حقوق ایران، جبران خسارت ناشی از چنین ...  بیشتر