تقدم و تاخر زمانی استفاده از اصول غیرلفظی در تفسیر قانون و قرارداد در نظام حقوقی ایران

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه حقوق خصوصی، واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

2 استادیار گروه حقوق خصوصی، واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

چکیده

در تحریرات حقوقی و فقهی به اصول لفظی که برای تفسیر قانون و قرارداد به کار گرفته می‌شود مفصلاً پرداخته شده است، از طرفی اگر مفسر ناتوان از کشف اراده واقعی باشد، اراده فرضی مقنن یا طرفین قراردادی مطرح و اصول عملیه مورد استفاده قرار می گیرد، اما فی مابین اصول لفظیه و اصول عملیه، اصول غیرلفظی در تفسیر مطرح می‌شود که در نوشته‌های حقوقی جایگاه آن ها به نحو دقیق، مشخص نیست، یعنی مفسر نمی‌داند از نظر زمانی بکارگیری کدام یک از این اصول غیر لفظی در اولویت است و آخرین اصل غیر لفظی که می‌توان قبل از ورود به مبحث اصول عملیه از آن بهره برد چیست، با تحقیق و بررسی دقیق اصول غیر لفظی در تفسیر قانون و قرارداد، نگارندگان تحقیق به شیوه تحلیلی- توصیفی به این مهم دست یافتند که در نظام حقوقی ایران بکارگیری اصول غیر لفظی در تفسیر از نظر زمانی جایگاه مشخصی دارد و به ترتیب اصل یکپارچگی، اصل توجه به رویه عملی و نهایتاً اصل محاط بودن در عرف، اصولی هستند که مفسر را در رسیدن به اراده واقعی مقنن و طرفین قراردادی یاری رسانده و با شناخت محل بکارگیری این اصول و رعایت تقدم و تاخر زمانی استفاده از آن ها در تفسیر، می‌توان از تشتت آراء و نظرات به نحو چشم گیری جلوگیری کرد، زیرا بیش ترین اختلافات ایجاد شده در تفسیرها، در زمان استفاده از اصول غیر لفظی است و در بکارگیری اصول لفظی و اصول عملیه آن چنان اختلافی میان مفسرین قابل ملاحظه نیست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات