با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن علمی حقوق پزشکی ایران

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

در آمریکا دعوای متقابل به دو گونه اجباری و اختیاری است. در نوع اول خوانده باید تمامی دعاوی ناشی از منشأ دعوای اصلی را در قالب دعوای متقابل مطرح کند وگرنه به جهت قاعده اعتبار امر مختومه پذیرفته نمی­شوند. در ایران وفق ظاهر ماده 141 قانون آیین دادرسی مدنی اقامه دعوای متقابل ناشی از منشا دعوای اصلی یا دارای ارتباط کامل با آن برای خوانده اختیاری است. غالب حقوقدانان قید وحدت منشأ مندرج در ماده مزبور را زائد و بی­فایده دانسته­اند؛ چراکه دلیل ادغام دعاوی احتراز از صدور آرای متعارض است و ممکن است دعاوی ناشی از منشأ واحد باشند، اما ارتباط کاملی میان آنها موجود نباشد و طرح آنها به نحو مستقل منتهی به صدور آرای متعارض نشود، اما به نظر می­رسد که استفاده از این قید عبث و دور از حکمت نیست؛ زیرا اتخاذ تصمیم در هر دعوا تابع تعیین تکلیف در خصوص واقعه یا عمل حقوقی منشأ آن است و پس از تعیین وضعیت حقوقی منشأ دعوا، تمامی دعاوی ناشی از آن از وضعیت مذکور تبعیت می­نمایند و اگر دعاوی ناشی از منشأ واحد به نحو مستقل طرح شوند، چه بسا تصمیمات متعارضی درخصوص آن منشأ واحد صادر شوند. بنابراین، طرح دعوای متقابل ناشی از منشأ واحد در حقوق ایران نیز اجباری است.

کلیدواژه‌ها

احمدی، خلیل (1394). «مفهوم و آثار عبارات «ارتباط کامل داشتن»، «منوط بودن»، «مربوط بودن» و «هم­منشأ بودن» دعاوی در قانون آیین دادرسی مدنی». فصلنامه دیدگاه­های حقوق قضایی، شماره 69، صص 66-32.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1387). ترمینولوژی حقوق. چاپ بیستم. تهران: انتشارات گنج دانش.
حسنی علیرضا؛ بشیری، محسن (1389). «مقایسه تهاتر با
دعوای متقابل در حقوق ایران». نشریه آموزه­های حقوقی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، شماره 14، صص 128-115.
شمس، عبداله (1386). آیین دادرسی مدنی. ج 1. تهران: دراگ.
غمامی، مجید (1383). «دعوای متقابل». حقوق، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 66، صص 244-225.
کاتوزیان، ناصر (1386). اعتبار امر قضاوت­شده. چاپ هفتم. تهران: میزان.
متین دفتری، احمد (1376). آیین دادرسی مدنی و بازرگانی. ج 1. تهران: آیدا.
محبی، محسن؛ آذری، هادی (1395). «دعوای متقابل در دیوان بین­المللی حقوق دریاها، دستاورد قرار 2 نوامبر 2012 در قضیه کشتی ویرجینیا جی (پاناما/گینه بیسائو)». مجله حقوقی بین­المللی، شماره 55، صص 31-52.
نهرینی، فریدون (1392). ایستایی اجرای حکم دادگاه. چاپ اول. تهران: گنج دانش.
واحدی، جواد (1370). «دعوای متقابل». مجله حقوقی و قضایی دادگستری، شماره 2.
Antonopoulos, C. (2011). The Concept of Counterclaim Before the International Court of Justice. Asser press. Hague, the Netherlands.
Bilyeu Oakley, John, J.; Amar, Vikram (2009). American Civil Procedure: A Guide to Civil Adjudication In US Courts. Kluwer Law International Publishing. The Netherland.
Campbell Black, H. (1968). Black`s law dictionary. (4th ed). West publishing Company.
Canby Jr, William (2015). American Indian law in a Nutshell. 6th. United States: West Academic publishing.
Clermont, Kevin M. (2004). "Common-Law Compulsory CounterClaim Rule:Creating Effective and elegant Res Judicata Doctrine". Notr dame Law Review, Vol. 79.5, pp. 1745-1760.
 Darbee, R. (2010). Personal Jurisdiction as a Defense to the Enforcement of Foreign Arbitral Awards. McGeorge Law Review , Vol. 41.
Emanuel, Steven, L. (2008). Civil Procedure. (4th edition). New York: ASPEN Publishers
 Fletcher, G.; Sheppard, S. (2005). American Law in a Global Context. The Basics. New York: Oxford  University press.
Friedenthal, J. et.al. (1985). Civil procedure. West Publishing. New York: The United State of America. P. 348-349.
Loughlin, P.; Gerlis, S. (2004). civil procedure. (2nd Ed). Cavendish publishing. London: Great Britain.
McFarland, Douglas (2007). "In Search of the Transaction or Occurrence: Counterclaims".Creighton Law Review, Vol. 40, pp. 699-732.
 Peterson, Todd David (2008). “The Misguided Law of compulsory counterclaims in default cases available”. Arizona Law Review, Vol. 50:1107, pp. 1107 – 1146.
R.Orr, Justin (2013). "Patent Aggregation: Models, Harms and the Limited Role of Antitrust”. Berkeley Technology Law Journal, Vol. 28:525.
Riano, William B. (2005). Fundamentals of Civil Procedure. Philippines, Rex Printing Company.
 Richardson, E.; Milton, R. (1998). Civil Litigation for Paralegals. (2nd  ed). West Publishing. New York: The United State of America.
 Segal, Jeffrey A.; Speath, Harold J. and
Benesh, Sara C. (2005). The Supreme Court in the American legal System. New York: Cambridge University Press.
 Taruffo, M.; Hazard G. (1993). American civil procedure. Yale University Press. New York: United States.
The American Law Institute (2006). Principles and Rules of Transnational Civil Procedures. New York: Cambridge University Press