تحلیلی بر اصل وحدت رسیدگی در قانون آیین دادرسی مدنی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

استادیارگروه حقوق دانشگاه اصفهان.

چکیده

چکیده
این تحقیق تحلیلی نشان می‌دهد که در قانون آیین دادرسی مدنی اصلی پنهان وجود دارد تحت عنوان اصل وحدت رسیدگی که به ‌موجب آن مجموعه مراحل دادرسی یعنی رسیدگی­‌­های بدوی، واخواهی، تجدیدنظر، فرجام خواهی و حتی اعادة دادرسی در واقع یک رسیدگی را انجام می‌دهد. حتی وقتی رأی مرحلة پایین‌­تر در مرحلة بالاتر نقض می‌شود هم آنچه بعداً انجام می‌شود با محترم شمردن اقدامات صحیحاً انجام شدة قبلی بوده و تصحیحی است. در نتیجه، اصولاً آنچه راه برای آن در مرحلة قبلی بسته شده قابل طرح در مرحلة بالاتر نخواهد بود و آنچه در مرحلة بالاتر راه برای طرح آن باز است در مرحلة پایین‌­­تر هم راه برای آن باز بوده است. مواردی از حوزة شمول این اصل خارجند. عدم امکان ارائه یا جمع‌آوری اسناد و مدارک جدید، عدم امکان افزایش خواسته یا تغییر نحوة دعوا یا دفاع یا تغییر خواسته، عدم امکان طرح ایرادات و اعتراضات و عدم امکان دستکاری خواستة تجدیدنظرخواهی، از یک سو دلایل و از سوی دیگر نتایج این اصل هستند.

کلیدواژه‌ها


منابع
ابهری، حمید (1387). «حقوق و تکالیف خواهان دعوا در اولین جلسة دادرسی». فصلنامة حقوق. شمارة 1. صص 28-1.
بهرامی، بهرام (1380). آیین دادرسی مدنی علمی-کاربردی. تهران: انتشارات بهنامی.
بهشتی، محمدجواد؛ مردانی، نادر (1385). آیین دادرسی مدنی. جلد 2. تهران: نشر میزان.
حاتمی، علی‌اصغر؛ بهشتی، محمدجواد (1374). «نگرشی بر مقررات تجدیدنظر آراء دادگاه­‌­ها پس از تغییرات مکرر».  مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی. شمارة 34. صص 82-39.
حسن‌زاده، مهدی (1393). «بررسی فقهی- حقوقی امکان شکایت از آرای مستند به سوگند قاطع دعوا در تجدیدنظر و فرجام». فصلنامة مطالعات حقوق خصوصی. شمارة 2. صص 186-175.
------ (1392). «مقایسة جهات تجدیدنظر، فرجام و اعادة دادرسی». مجلة مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز. شمارة 3. صص 64-41.
------- (1390). «دعاوی متقابل و جلب شخص ثالث در واخواهی و تجدیدنظر». مجلة حقوق اسلامی. شمارة 31. صص 211-189.
حیاتی، علی‌عباس (1384). شرح قانون آیین دادرسی مدنی. تهران:انتشارات سلسبیل.
زراعت، عباس (1383). قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. تهران: انتشارات خط سوم.
ساردوئی‌نسب، محمد؛ سید امیر حسام موسوی (1394). «اثر انتقالی پژوهش‌خواهی در آراء مدنی». مجلة حقوق خصوصی. شمارة 2. صص 183-157.
شمس، عبدالله (1385). آیین دادرسی مدنی. جلد 2. تهران: نشر دراک.
صدرزاده افشار، محسن (1379). آیین دادرسی مدنی و بازرگانی. تهران: نشر ماجد.
کاتوزیان، ناصر (1376). «معمای تجدیدنظر در احکام و تعارض نیروهای اجتماعی». فصلنامة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی. شمارة 38. صص 18-5.
کاشانی، جواد؛ جعفری، زهرا (1390). «بررسی اثر انتقالی تجدیدنظرخواهی در دعاوی مدنی در حقوق ایران و فرانسه». مجلة پژوهش حقوق و سیاست. شمارة 33. صص 266-235.
کشاورز صدر، محمدعلی (1344). آیین و رویة دادرسی مدنی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
محسنی، حسن (1394). «جایگاه شورای حل اختلاف و طرق فوق‌العادة شکایت از آرای آن». مجلة حقوقی دادگستری. شمارة 92. صص 166-145.
محمدی، حمید (1380). تحلیل قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه­­‌های عمومی و انقلاب مصوب 28/1/1379. تهران: نشر دانشور.
 
مدنی، جلال‌الدین (1382). آیین دادرسی مدنی دادگاه­­‌های عمومی و انقلاب. تهران: انتشارات پایدار.
منصورآبادی، عباس (1384). «حق تجدیدنظر در فرایند دادرسی عادلانه». مجلة اندیشه‌های حقوقی. شمارة 8. صص 89-61.
مهاجری، علی (1380). شرح قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه­‌های عمومی و انقلاب. جلد 3. تهران: انتشارات گنج دانش.
------ (1387). مبسوط در آیین دادرسی مدنی. تهران: انتشارات فکرسازان.
------ (1379). شرح قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه­‌­های عمومی و انقلاب. تهران: انتشارات گنج دانش.
مهرپور، حسین (1369). «تجدیدنظر در حکم دادگاه و موعد آن از نظر فقه امامیه و حقوق موضوعة ایران». مجلة کانون وکلاء. شمارة 151. صص 97-49.
------  (1373). «تحولات قانون­­گذاری در امر تجدیدنظر، بخش اول». مجلة حقوقی دادگستری. شمارة 11. صص 82-57.
یاری، الیاس؛ شهبازی نیا، مرتضی؛ عیسایی تفرشی، محمد؛ غمامی، مجید (1394). «ارائة دلیل جدید در مرحلة تجدیدنظر دعاوی مدنی (مطالعة تطبیقی در حقوق ایران و انگلیس)». پژوهش‌های حقوق تطبیقی. شمارة 1. صص 164-143.