دادگاه صلح در کالبد مرجع بدوی اختصاصی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

دکتری حقوق خصوصی از دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری دادگستری، تهران، ایران.

چکیده

یکی از نوآوری‌های قانون جدید شوراهای حل اختلاف مصوب ۱۴۰۲ پیش‌بینی یک مرجع قضایی جدید به‌نام دادگاه صلح است، در خصوص اینکه دادگاه صلح به‌عنوان یک مرجع اختصاصی قضایی در مسیر ترقی یا تنزل قرار دارد، در این مقاله به بررسی آن می‌پردازیم. اعطای صلاحیت‌های ناهمگون و نامتوزان به دادگاه صلح با ماهیت حقوقی، کیفری، اداری و حسبی موجب شده ‌است که از حیث نظری، این دادگاه در عین اختصاصی بودن به عنوان یک مرجع قضایی، ولی از حیث عملی، دادگاهی اختصاصی عمومی با صلاحیت­های عام متنوع محسوب شود که این امر می‌تواند آثار نامطلوبی بر موفقیت این نهاد داشته باشد. به موجب ماده ۱۴ قانون جدید، شوراهای حل اختلاف صرفاً در امر صلح و سازش صلاحیت دارند و صلاحیت آن شوراها برای رسیدگی به دعاوی و درخواست‌ها سلب شده است. تجربه ناموفق شوراهای حل اختلاف در رسیدگی به دعاوی و درخواست‌ها موجب شده ‌است که علاوه بر طیف گسترده­ای از دعاوی و شکایات در صلاحیت دادگاه صلح، تمامی صلاحیت­های آن شوراهای حل اختلاف به دادگاه صلح منتقل شود که این امر با توجه به تنوع و کثرت دعاوی و درخواست‌ها از اثرگذاری مطلوب و مؤثر این دادگاه می‌کاهد. روش مقاله با بررسی مبانی حقوقی و قضایی به سبک تحلیلی توصیفی با شیوه کاربردی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Abdolhayan, Omid.; Rafiei, Mohammad Reza. (2018). Strategies for Promoting Fair Trial in Specialized Non-Judicial Authorities. Tehran: Judiciary Research Institute. Second Edition (In Persian).
Abhari, Hamid. (2012). Civil Procedure Code 2. Babolsar: Mazandaran University Press. First edition (In Persian).
Ahmadi, Nemat. (1992). Civil Procedure Code. First Edition. Tehran: Atlas Publications (In Persian).
Ashouri, Mohammad. (2004). Criminal Procedure Code. Volume 1. Tehran: Samt, 8th edition (In Persian).
Aziziani, Majid. (1402). "Re-examination of the superiority of possession over ownership in third-party claims with a view to judicial practice". Journal of Private Law, 20(1) (In Persian).
Boroujerdi-Abdo, Mohammad. (1401). Principles of Legal Trials. edited by: Naser Soltani. Tehran: Publication, second edition (In Persian).
Fasihi Zadeh, Alireza; Asadi, Sebid Hossein. (2014). "Objection to the price demanded and its effects in civil
proceedings". Journal of Private Law, Volume 11, Number 2 (In Persian).
Hajian, Hani. (2014). The Law of Dispute Resolution Councils in the Current Legal System. Tehran: Majd. First Edition (In Persian).
Hayati, Ali Abbas. (2011). Civil Procedure Code 3. Tehran: Mizan. first edition (In Persian).
Hormozi, Khairollah. (2014). "Development of Jurisdiction or Dependent Jurisdiction". Private Law Research Quarterly, Year 2, Issue 6, Spring.
Jafari-Lengroudi, Mohammad Jafar. (2012). Detailed in Legal Terminology. Volume 3. Tehran: Ganj Danesh, Fifth Edition (In Persian).
Katouzian, Nasser. (2009). Specific Contracts: Partnerships and Peace. Volume 2. Tehran: Ganj Danesh. 8th edition (In Persian).
Katouzian, Nasser. (2010). The validity of the judgment in civil litigation. Tehran: Mizan. 8th edition (In Persian).
Kaviar, Hossein; Amini, Mehdi. (2025). "Jurisdiction of the Peace Court in the Dispute Resolution Council Law
approved in 1402". Quarterly Journal of Judicial Law Perspectives, Volume 29, Number 106.
Khodabakhshi, Abdullah. (2019). Litigation Law. Volume 7. Tehran: Publication. First Edition (In Persian).
Matin Daftari, Ahmad. (1999). Civil and Commercial Procedure Code. First Edition. Volume 1. Number 88, Majd Scientific and Cultural Forum.
Mohajeri, Ali. (2006). Civil Jurisdiction in Iranian Courts. Third Edition. Fekrsazan Publications (In Persian).
Mohammadi, Pejman. (2008). "Legal Competence of Dispute Resolution Councils". Journal of Law and Political Sciences, 3 (11), pp. 127-163 (In Persian).
Nahrini, Fereydoun. (2022). Civil Procedure. Volume 1. Parts 1 and 2. Tehran: Ganj Danesh. Third Edition (In Persian).
Salehi-Zahabi, Jamal. (2010). "The principle of relativity of legal judgment". Journal of Justice Law, 74 (71), pp. 71-41. (In Persian)
Shah-Heidaripour, Mohammad Ali. (2012). Jurisdiction of the Court.
Tehran: Adak. first edition (In Persian).
Shams, Abdullah. (2004). Civil Procedure. Volume 1. Tehran: Drak. 6th edition (In Persian).
Shams, Abdullah. (2018). Execution of Civil Judgments. Volume 1. Tehran: Drak. Second Edition (In Persian).
Taghizadeh, Ali; Rashidi, Amir Pouya. (2019). "Inherent Jurisdiction of Family Court". Quarterly Journal of Private Law Research, Year 7, No. 26 (In Persian).
Tavakoli, Mohammad Mehdi. (1402). Comprehensive Education in Civil Procedure. Volume 2. Tehran: Maktoob Akher, 15th edition (In Persian).
Tavakoli-Kia, Omid. (2019). "Procedure of the Civil Registration Dispute Resolution Board". Quarterly Journal of Research and Development in Comparative Law, 3(7), pp. 36-72 (In Persian).
Zarang, Mohammad. (2002). The Development of the Iranian Judicial System. Volumes 1 and 2. Tehran: Islamic Revolution Documents Center. First Edition (In Persian).