تحولات قوانین فرزند خواندگی، پل‌گذاری و سهم‌الارث در حقوق مدنی زرتشتی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد ادیان و عرفان، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

2 دانشیار گروه ادیان و فلسفه، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

چکیده

درد جاودانگی ریشه در فطرت بشر دارد. از دیرباز آدمیان هیچ­گاه دوست نداشتند در پرانتز بین تولد تا مرگ محصور باشند. بی­گمان فرزندآوری یکی از راه­های درمان این درد و ارضای احساس عدم مرگ و محدود بودن بوده است. ایرانیان باستان نیز بر این نیاز جامه متافیزیکی پوشانیده‌اند. به باور آنان، کسی که فرزند ندارد، حیاتش به قبل از پل چینوت محدود می­شود و بی فرزند نمی­تواند از پل درگذرد و خلود یابد. از این­رو قوانین ارث بازماندگان در راستای پذیرش فرزندی و فرزندخواندگی اهمیت بسیار یافته است. این مقاله به بررسی قوانین فرزندآوری، فرزندخواندگی، پل­گذاری و سهم­الارث بازماندگان در سنت زرتشتی می­پردازد و متون کهن مزداپرستان را می­کاود و همچنین آنها را با احوال شخصیه زرتشتیان در حقوق مدنی ایران معاصر مقایسه می­کند. این مقایسه تغییرات بسیاری را نشان داده و عوامل تغییرات را بررسی می­کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


امامی، حسن (1353). حقوق مدنی. جلد چهارم. تهران: کتابفروشی اسلامیه.
امین، سیدحسن (1382). تاریخ حقوق ایران. چاپ اول. تهران: انتشارات دایره­المعارف ایران­شناسی.
آیین‌نامة احوال شخصیة زرتشتیان ایران (1386). تهران: انجمن زرتشتیان تهران.
بارتلمه، کریستین (1337). زن در حقوق ساسانی. ترجمه: ناصرالدین صاحب­الزمانی. تهران: مؤسسه مطبوعاتی
بهرامان، فرخ­مرد (1391). مادیان هزار دادستان. پژوهش: سعید عریان. تهران: نشر علمی.
حیدری، حسین؛ جنت خاکسار آرانی (1394). «بررسی کیفر شناختی مقررات حمورابی، عبرانی و وندیداد». پژوهشنامة حقوق کیفری، سال ششم، شمارة اول، صص 89-109.
خورشیدیان، موبداردشیر (تیرماه 1394). مصاحبه حضوری.
روایت امید اشوهیشتان (1376). آوانویسی و ترجمه از متن پهلوی. نزهت صفای اصفهانی. تهران: نشر مرکز.
روایت آذر فرنبغ فرخزادان (1384). مصحح و مترجم: حسن رضایی باغ بیدی، تهران: مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی.
رئیس­زاده، محمد و دیگران (1389). حقوق اقلیت‌ها، حقوق زن کودک و چند جستار دیگر. چاپ اول. تهران: نشر کتاب مرجع.
مزداپور، کتایون (1390). شایست و ناشایست. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
شهزادی، موبد رستم (1365). قوانین مدنی زرتشتیان در عهد ساسانی. تهران: نشر فروهر.
صد در نثر صددر بندهش (1909). ­جمشیدجی­مودی جیوانجی، بمبئی: انجمن پارسیان انتشارات، برتیش اندیا پرس.
فهیمی، عزیزالله (1381). ارث تطبیقی (مقایسه مقررات ارث در حقوق مدنی و اقلیت‌های دینی). قم: انتشارات اشراق.
مجموعه قوانین و مقررات احوال شخصیه اقلیت‌های دینی ایرانی (1390). تهران: معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات.
مجموعه قوانین و مقررات احوال شخصیه اقلیت‌های دینی ایرانی (1390). تهران: معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات.
مرادیان، بهنام (1393). مصاحبه غیرحضوری.
مزداپور، کتایون (مترجم) (1369). شایست ناشایست. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
مزداپور، کتایون (1379). «درباره ­ساخت ­خانواده ­در دوره ساسانیان». نشریه فرهنگ، شماره 9.
مظاهری، علی­اکبر (1373). خانواده ایرانی در دوران پیش از اسلام. ترجمه از زبان فرانسه: عبدالله توکل. تهران: نشر قطره.
منتظری سیدسعیدرضا (1393). «صد در نثر و صد در بندهش و معرفی نسخه­های آن». آینه میراث، دوره 12، شماره 2 (پیاپی 55)، صص 239- 253.
میرفخرایی، مهشید (مترجم) (1376). روایت پهلوی. تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
سلیمی،  مینا؛  قلی­زاده­قلعه، خسرو (1394). ادیان و مذاهب در ایران باستان. تهران: انتشارات سمت.
Dadestan-i Denig (1882). Digital edition copyright © 1996 by Joseph H. Peterson Translated by E. W. West, from Sacred Books of the East. volume18, Oxford University Press.