نوع مقاله : علمی- پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری (دانشور) حقوق خصوصی مؤسسه عالی آموزش، پژوهش، مدیریت و برنامه‌ریزی، تهران، ایران
2 استادیار حقوق دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
چکیده
شرط تضمین مسئولیت یکی از شروط انتقال مسئولیت محسوب میشود که باتوجه به اهمیت و کاربردی بودن آن از حیث انتقال ریسک و تقسیم مسئولیت در قراردادهای مالکیت فکری و درخصوص نقض حقوق فکری ثالث از جایگاه ویژهای هم در حقوق داخلی و هم در حقوق بینالملل ازجمله نظام حقوقی کامنلا برخوردار است. با این وجود مفهوم این شرط در قراردادهای مالکیت فکری، ماهیت، قلمرو، اعتبار و آثار حقوقی آن در رابطه بین طرفین و اشخاص ثالث مورد سؤال و ابهام است. در این پژوهش تحلیلی و تطبیقی، ضمن بررسی مفهوم شرط تضمین مسئولیت در قراردادهای مالکیت فکری، مصمّم به پرداختن به سه موضوع ماهیت شرط تضمین مسئولیت در قراردادهای مالکیت فکری و مبنای صحت آن و آثار مختلف حقوقی این شرط میباشیم. در حقوق ایران، با وجود شباهتهای جدّی این نهاد با نهاهایی مانند بیمه، ضمانت و غیره، این پژوهش تأکید دارد که شرط تضمین مسئولیت در قراردادهای مالکیت فکری از ماهیتی مستقل برخوردار است و مناسبترین مبنا در تعلیل این نهاد حقوقی ارزشمند ماده ده قانون مدنی میباشد. توجه به اصل نسبی بودن آثار قراردادها و اصل قابلیت استناد قراردادها توسط اشخاص ثالث نیز در تعیین آثار شرط مزبور راهگشا است.
کلیدواژه‌ها
ابراهیمپور، اسنجان عادل؛ ابراهیمی، سیدنصراله؛ باقری، محمود (1395). «تحلیلی بر شرط پذیرش مسئولیت و جبران خسارت (موردکاوی قراردادهای نفت و گاز)». فصلنامه پژوهشهای حقوق تطبیقی، دانشگاه تربیت مدرس، 20 (3)، صص 1-26.
ایزانلو، محسن (1393). شروط محدودکننده و ساقطکننده مسئولیت در قراردادها. تهران: شرکت سهامی انتشار. چاپ چهارم.
بادینی، حسن؛ دیلمی، شیوا (1397). «شرط تضمین پرداخت خسارت». فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دانشگاه تهران، 48 (3)، صص 435-452.
حسنی، محمدمهدی (1394) . حقوق مالکیت فکری آفرینشهای رسانهای. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
حسینی جرجانی، سیدامیرابوالفتح (1404 ه.ق). تفسیر شاهی. تهران: نوید. چاپ اول. جلد 2 .
حسینی مدرس، سیدمهدی؛ گلشنی، عصمت (1392). «طریق جبرانی پرداخت خسارت نقض تعهدات قراردادی در حقوق انگلستان و طرح آن در حقوق ایران». دوفصلنامه علمی-پژوهشی دانش حقوق مدنی، دانشگاه پیام نور، 2(2)، صص 27-39 .
حلّی، مقدادبن عبدالله سیوری (بیتا). کنزالعرفان فی فقه القرآن. قم: مرتضوی. چاپ اول. جلد 2.
شعبانی، قاسم (1385). تعیین خسارت در قراردادها و تعهدات. تهران: انتشارات اطلاعات. چاپ اول.
شعرانی، ابوالحسن (1393 ه.ق). ترجمه و شرح تبصره المتعلمین فی أحکام الدین. تهران: منشورات اسلامیه. چاپ پنجم. جلد 2.
شهیدی، مهدی (1380). تشکیل قراردادها و تعهدات. تهران: انتشارات مجد. چاپ اول. جلد 1.
صفایی، سیدحسین؛ رحیمی، حبیباله (1396). مسئولیت مدنی (الزامات خارج از قرارداد). تهران: انتشارات سمت. چاپ دهم.
طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم (1419ه.ق). العروهالوثقی (المحشی). قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به مدرسین حوزه علمیه قم. چاپ اول. جلد 5.
طباطبایی، حکیم سیدمحسن (1416 ه.ق). مستمسکالعروهالوثقی. قم: انتشارات مؤسسه دارالتفسیر. چاپ اول. جلد 13.
عابدیان، میرحسین (1387). شروط باطل و تأثیر آن در عقد. تهران: انتشارات جاودانه. چاپ اول.
عاملی کرکی، علیبن الحسین (1414ه.ق). جامعالمقاصد. قم: مؤسسه آل البیت علیهمالسلام. چاپ دوم. جلد 6.
عاملی، زینالدین الجبعی العاملی (شهید ثانی) (1414ه.ق). مسالکالأفهام الی تنقیح شرائع الإسلام. قم: مؤسسه معارف اسلامی. چاپ اول. جلد 5.
عاملی، محمدبن مکی (شهید اول) (1410ه.ق). اللمعه الدمشقیة فی فقه الإمامیه. بیروت: دارالتراث-دارالاسلامیه. چاپ اول.
کاتوزیان، ناصر (1384). دوره مقدماتی عقود معین (درسهایی از عقود معین). تهران: نشر گنج دانش. چاپ هشتم. جلد 1.
ــــــــــــــــ (1386). قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. تهران: انتشارات میزان. چاپ پانزدهم.
ــــــــــــــــ (1387). قواعد عمومی قراردادها. تهران: شرکت سهامی انتشار. چاپ پنجم. جلد 3.
کردبچه، مرجان (1390). حقوق حاکم بر آثار هنری و کنوانسیونهای بینالمللی. تهران: انتشارات خرسندی. چاپ اول.
محمدی، پژمان (1391). «دعوا و معیارهای نقض حق تکثیر پدیدآورنده». فصلنامه حقوق پزشکی (ویژهنامه حقوق مالکیت فکری)، انجمن علمی حقوق پزشکی ایران، جلد 6، صص 135-160 .
محمدی، سام (1388). «ماهیت حقوقی تعهد به نفع شخص ثالث». فصلنامه حقوق، دانشگاه تهران، 39(1)، صص 271-287.
مکارم شیرازی، ناصر (1427ه.ق). استفتائات جدید. قم: انتشارات مدرسه امام علی بنابیطالب علیهالسلام. چاپ دوم. جلد 3.
موسوی خوئی، سیدابوالقاسم (1424ه.ق). محاضرات فی المواریث. قم: انتشارات مؤسسه السبطین العالمیه. چاپ اول.
موناهان، جوف (1395). بایستههای حقوق قرارداد. ترجمه محمود رمضانی، عاطفه قاسمی. تهران: انتشارات آوا. چاپ اول.
نعمتاللهی، اسماعیل (1389). «ضمان به مثابه حکم تکلیفی». مجله حقوق اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 7 (27)، صص 29-55.
نعیمی، محمد؛ صداقت، محمد مهدی (1392). قانون بیمه در نظم حقوقی کنونی. تهران: انتشارات جنگل. چاپ اول.
نکویی، محمد (1390). شرط عدم مسئولیت. تهران: انتشارات میزان. چاپ اول.
ACEC Risk Management Committee (2014). An Overview of Indemnification and the Duty to Defend. PP.1-14.
https://docs.acec.org/pub/DA77E02A-C742-9915-1727-73DF2CCC23B9, Seen at:97/10/06
Allen G. Ross (2010). “The Basics of Indemnification”. Intellectual Property Litigation,Vol.21, N0.3-21,PP.7-8.
http://law.capital.edu/WorkArea/DownloadAsset.aspx?id=19401, Seen at: 97/3/24
Carter, John (2008). “Indemnities Against Breach of Contract”. 25th Annual Banking & Financial Services Law& Practice Conference, PP.417-443, www.bfsla.org,Seen at: 95/10/5
Champion, Austin )2016(. 3 keys to Effective IP Indemnity Clauses«. http://www.industryweek.com/intellectual-property/3-keys-effective-ip-indemnity-clause, Seen at:98/11/2
Collins, John R. & Dugan, Denis W. (1966).” Indemnification Contracts-Some Suggested Problems and Possible Solutions”. Marquette Law Review, vol. 50, Issue.1, PP.76-87. http://scholarchip.marquette.edu/mulr/vol50/iss1/4,Seen at:99/3/17.
Courtney, Wayne (2011). “The Nature of Contractual Indemnities”. Sydney Law School(Legal studies Research Paper), No.11/41, PP.1-18. http://ssrn.com/abstract=1904095, Seen at: 95/09/03
Demarchi, Virginia )2010(. “Contractual Indemnity Obligations for Patent Infringement Claims”. Intellectual property litigation, Vol. 21, No. 3, PP.1-23. http://law.capital.edu/WorkArea/DownloadAsset.aspx?id=19401, Seen at: 97/3/24
Di Lallo, Tom (2013). “The Interplay Between Indemnity Clauses, Release and Insurance”, https://www.listgbarristers.com.au/uploads/Publication-GraphicsBarrister-Publications, Seen at:98/11/04
Flewell-Smith, Nina (2020). “What Is The Differenc between Warranty and Indemnity”. Corney Lind Lawers, https://www.corneyandlind.com.au, Seen at:99/02/01.
Garner, Bryan, A. (2011). “Indemnify”. 15 Green Bag 2D, PP.1-8, www.greenbag.org/V 15 n1/articles-garner.pdf, Seen at: 95/10/5.
Gesellschap, Vickie A. & Hicks, Ronald L. (2014). “The Interplay between Indemnification Provision and Insurance Clauses in Contracts for Goods and Services”. Association of Corporate Counsel, PP. 47-56, https://www.acc.com/resource-library/interplay-between-indemnification-provisions-and-insurance-clauses-contracts-goods, Seen at: 95/10/23
Gorman, Francis J. (1981). “Indemnity and Contribution under Maritime Law”. Tulane Law Review, Vol.55, No.4,P.1173,https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1692075.
Hutchins, John (2010). “Anatomy of an Indemnification Provision: Identifying and Addressing Basic Indemnification Issues”. Kenyon & Kenyon LLP, Washington, Annual Meeting materials, PP.1-16, www.aipla.org,Seen at:97/10/06
Marell, Leslie (2014). “Understanding Intellectual Property Indemnity”. Marell Law firm, http://marell-lawfirm.com/understanding-intellectual-property-indemnity, Seen at:98/11/2
Mattar, Roger (2014). “How to Negotiate and Draft an Effective Indemnity Clause”. Kemp Strang Lawers, http://www.cybermanual.com/how-to-negotiate-and-draft-an-effective-indemnity-clause.html, Seen at: 95/8/9
Mccall, Colin (2016). IP Indemnities in Commercial Agreements. https://united-kingdom. taylorwessing. com/synapse/ti,Seen at:98/12/13.
Nolan, Joseph R. & Nolan-Haley, Jacqueline, M. (1990). Black's Law Dictionary. United States: West Publishing Company. P.769.
Parker, Penny L. & Slavich, John (1990). “Contractual Efforts to Allocate the Risk of Environmental Liabiliy: IsThere a Way to Make Indemnities Worth More Than the Paper They Are Written On?”. SMU Law Review, Vol. 44, Issue.4, PP.1348-1381, http://scholar.smu.edu/smulr.
Peterson, Joseph & Tucker, Ashford (2010). “The Buck Stops Where? Avenues to Indemnification in the copyright Context”. 7 Published in Intellectual Property litigation, Vol.21, No.3, PP.3-4, http://law.capital.edu. Seen at: 97/3/16.
Richardson, Linda & Lang, Paul & Reid Cathy (2011). “Indemnities in Commonwealth Contracting”. Legal Briefing, No. 93, PP.1-24. https://www.ags.gov.au/publications/legal-briefing/br93.pdf,Seen at:96/3/24.
Rudnick, Robert E. & Grodin, Andrew M. (2010). “Drafting and Negtiating Defense and Indemnification Provisions”. 7 Published in Intellectual Property litigation, Vol.21, No.3, P.9-11, http://law.capital.edu. Seen at: 97/3/16.
Warner, Robert G. (1969).” Contribution and Indemnity in California”. California Law Review, Vol.57, No.2, PP.489-517, https:// scholarship.law.berkeley.edu,Seen at: 95/10/15.
Yim, Sue (2017). What Is the Difference Between a Warranty and Indemnity in an M. & A. Transaction?, https://legalvision.com.au/difference-between-warranty-indemnity-ma-transaction, Seen at: 95/8/9.
Youngblood, Hull & Flocos, Peter N. (2010). “Drafting and Enforcing Complex Indemnification Provisions”. The Practical Lawer, PP.21-37, http://www.klgates.com/files/Publication/4fff23f1-3315-4425-b6ad-56e54bea55f0, Seen at: 95/8/13.
)