با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن علمی حقوق پزشکی ایران

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای حقوق خصوصی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 دانشیار حقوق خصوصی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

همزمان با توسعه حمل و نقل دریایی و افزایش احتمال وقوع سوانح دریایی، همچنین رشد آگاهی­های عمومی نسبت به اهمیت محیط زیست دریایی، ضرورت جلوگیری و کاهش آلودگی محیط زیست دریایی بیش از پیش مورد توجه تمامی کشورها، به ویژه کشورهای ساحلی قرار گرفت. در راستای رفع این نیاز و جهت تأمین انگیزه کافی برای نجات­دهندگانی که فقط در صورت نجات اموال و کشتی مستحق پاداش بودند، ماده 14 کنوانسیون نجات دریایی 1989 وضع شد. به موجب این ماده نجات‎دهنده‎ای که جهت جلوگیری یا کاهش صدمه به محیط زیست تلاش می‎کند، مستحق دریافت غرامت ویژه معادل هزینه­های خود خواهد بود. این ماده اگرچه یک نوآوری مهم در زمان خود بود، طبعاً در شرایط فعلی نیاز به اصلاح دارد؛ به خصوص اینکه تأکید اصلی در این ماده جبران هزینه­های نجات­دهنده است و عنصر سود در آن لحاظ نشده است. قلمرو صدمه به محیط زیست در کنوانسیون 1989 عمدتاً آب­های ساحلی و سرزمینی است، در عمل ممکن است مداخله دولت ساحلی سبب کاهش موفقیت نجات­دهنده و در نتیجه محرومیت نجات­دهنده از تمام یا بخشی از پاداشی که ممکن بود تحت عنوان ماده 13 کنوانسیون به نجات­دهنده تعلق گیرد، شود. بنابراین، دولت ساحلی از اقدامات نجات­دهنده سود می­برد، بدون آنکه مسئولیتی در قبال کمک به نجات­دهنده یا پرداخت به وی در ماده 14 داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

بادینی، حسن؛ جعفری چالشتری، محمود (1397). «نگرشی تحلیلی و انتقادی به اسناد بین‌المللی نظام مسئولیت و جبران خسارت در آلودگیهای نفتی ناشی از حمل و نقل دریایی»، مجله حقوقی بین المللی، شماره 58.
پورنوری، منصور (1383). حقوق بین الملل دریاها و کنوانسیون حقوق دریاها. تهران: انتشارات مهد حقوق.
تقی­زاده انصاری، مصطفی (1387). حقوق محیط زیست در ایران. تهران: انتشارات سمت.
خسروی بابادی، محسن (1384). «سوانح دریایی آلودگی محیط زیست و عملیات نجات». مجموعه مقالات هفتمین همایش صنایع دریایی ایران.
خلعتبری، یلدا؛ هرمیداس باوند، داوود؛ زارع، علی؛ پورهاشمی، عباس (1395). «تحلیل مفاهیم آلودگی و خسارت در حقوق بین­الملل محیط زیست». فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست.
زرگر، علی­اصغر؛ نوروزی کلرمی، زینب (1395). «مسئولیت و نقش دولت­های حوزه خلیج­فارس در حفاظت از محیط زیست». فصلنامه مطالعات روابط بین­الملل، شماره 33.
ساردوئی نسب، محمد؛ اخگر، محمدحسن (1396). «تحلیل اقتصادی نظام مسئولیت و جبران خسارت ناشی از آلودگی نفتی کشتی­های نفتکش». فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، شماره 55.
سیفی قره یتاق، داود؛ حسنی، وحید؛ مهدی­پور، محمد (1394). «بیمه اجباری مسئولیت مدنی صاحبان کشتی در آلودگی­های نفتی با تأکید بر کنوانسیون مسئولیت مدنی 1969 با
اصلاحات بعدی». پژوهشنامه بیمه، شماره اول.
شیروی، عبدالحسین (1389). حقوق تجارت بینالملل. تهران: انتشارات سمت.
طالب احمدی، حبیب (1392). «حقوق نجات­دهنده در معاهدات بین­المللی نجات دریایی و قانون دریایی ایران». مجله مطالعات حقوقی، دوره پنجم، شماره سوم.
فیروزی، مهدی (1384). حق بر محیط زیست. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
قدسی، ابراهیم؛ گلدوزیان، حسین (1392). «تبیین جرم آلودگی محیط زیست با تأملی بر ماده 688 قانون مجازات اسلامی». نشریه راه وکالت، شماره نهم.
 محمدیان امامی، محمدجواد (1370). «نجات در دریا». پژوهشنامه بیمه، شماره 23.
محمدیان، امامی، محمدجواد (1370). «راهنمای استفاده ازLOF  سال 1990». پژوهشنامه بیمه، شماره 22.
میرعظیم، قوام (1375). حمایت کیفری از محیط زیست. تهران: انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست.
Allen, Michael (1991).  “The International Convention on Salvage & LOF 1990”. Journal of Maritime Law & Commerce, vol. 22, No. 1, pp. 119-129.
Bishop, Archie (2012). “The Development of Environmental Salvage and Review of the Salvage Convention 1989”. delivered at Tulane University, pp. 65-101.
Chung, Sheng Chiu; Chung, Ping Liu; Ki, Yin Chang; Wen, Jui Tseng and Yung, ei Chen (2017). “Cost of salvage a comparative from apprpach”. Journal of Marine Science and Technology, Vol. 25, No. 6, pp. 742-751.
Djadjev, Ilian (2015). “The Scopic clause as a major development in salvage law”. publisher - university of Groningen, Netherlands, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2627798 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2627798.
Ekhator, Eghosa (2016). “Protection of the Environment and the International Salvage Convention 1989”. mizan law review, Vol. 10, No.1, pp 73-99.
Gold, Edgar (1989). “Marine Salvage Towards a New Regime”. Journal of maritime law and commerce, vol 20, No 4, pp 487-503.
Jingjing, Xu (2000). “Assessment of salvage award under Lloyd's Open Form LOF”. world maritime university sweden, Master thesis.
Lansakara, F. (2012). “Maritime Law of Salvage and Adequacy of Laws Protecting the Salvors’ Interest”. International Journal on Marine Navigation and Safety of Sea Transportation, Vol 6, No.3, pp. 431-435.
 Malashkina, Natalia (2010). Law Reform in the International Regime of Salvage, Lund University Libraries, Sweden, Master thesis.
Mandaraka Sheppard, Alexandra (2007). modern maritime law Managing Risks and Liabilities. (Routledge-avendish, second edition).
Mudrić, Miso (2010). “Liability Salvage- Environmental Award, New Name for an Old Concept”. Poredbeno pomorsko pravo, Vol. 49, No. 164, pp. 471-492.
Pakki, Emma (2016). Calculation of environmental salvage The way of reaching an efficient protection of the environment, Master Thesis, umwa university, Sweden.
Redgwell, Catherine (1990). “The greening of salvage law”. Marine Policy, vol. 14, pp. 142-150.
Ryan, Justice Donnell (2009). “Protection of the Environment a new Focus in the Convention on Salvage 1989”. Australian and New Zealand Maritime Law Journal, vol. 23, pp. 1-11.
 Shaw, Richard (1992). “The 1989 Salvage Convention & Lloyd’s Open Form 1990, Marine Policy”. Vol 16, Issue 2, pp. 127-129.
Simon, Allison (2015). Salvage companies and protection of the marine environment, the university of western,  Australia, Master thesis.
Storgårds, Susanne (2012). Coastal State Intervention in Salvage Operations  Obligations and Liability Toward the Salvor. Publisher Universiteteti Troms. Norway: Master thesis.
Zanella, Tiago (2014). “Marine Salvage and the Protection of the Marine Environment”. Advanced Shipping and Ocean Engineering,Vol. 3, pp. 41-49