با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن علمی حقوق پزشکی ایران

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی

2 استادیار حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی (نویسنده مسئول)

3 دانشیار حقوق، دانشگاه اصفهان

چکیده

یکی از مسائل مهمی که بعد از ازدواج مطرح می شود، معاش خانواده است. بر این اساس در مقاله حاضر به بررسی موضوع مبنا و حدود تکلیف انفاق همسر در دو سیستم حقوقی ایران و انگلستان پرداخته شده و این نتیجه حاصل شده است که در قوانین موضوعه ایران به تبعیت از مبانی فقهی، الزام به انفاق در نکاح موقت مبتنی بر توافق است و در نکاح دائم، تکلیف انفاق، ناشی از حکم قانون بوده و نیاز متقاضی نفقه درتحقق آن تکلیف، نقشی ندارد..چنین تکلیف انفاقی درنکاح دائم، یکجانبه بوده و اصولا منحصر به زمان زوجیت می باشد. این در حالی است که در حقوق انگلستان قانونگذار عمدتاً تنظیم روابط زوجین را به توافق آنها واگذار نموده و در صورت عدم حصول توافق و مطابق حکم قانون، تکلیف انفاق، دوجانبه و مبتنی بر نیاز متقاضی نفقه می باشد. چنین ازامی به زمان پس از انحلال نکاح نیز تسری می یابد.

کلیدواژه‌ها

ابن برّاج، قاضی عبد العزیز برّاج طرابلسی (1406 ق). المهذّب، جلد 2، قم: مؤسسه النشر الإسلامی.
ارشدی، علی یار (1379). نفقه زوجه در حقوق ایران، انگلیس و هند، تهران: انتشارات بوستان توحید.
اسدی، لیلا (1380). "بررسی نفقه زوجه واقارب درحقوق انگلستان"، مجله فقه وحقوق خانواده، شماره 24، صص 8 -29.
امامی، سید حسن (1393). حقوق مدنی، جلد 4 و 5، چاپ بیست و سوم تهران: انتشارات اسلامیه.
ترحینی عاملی، سید محمد حسین (1427 ق). الزبده الفقهیه فی شرح الروضه البهیه، جلد 6، چاپ چهارم، قم: دار الفقه للطباعه و النشر.
جبعی عاملی (شهید ثانی)، زین الدین بن علی (1413). مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، جلد 8، قم: مؤسسه المعارف الإسلامیه.
حلّی (علامه حلی)، حسن بن یوسف بن مطهر (1413). قواعد الأحکام فی معرفه الحلال و الحرام، جلد 3، قم: مؤسسه النشر الإسلامی.
حلی (محقق حلی)، جعفر بن حسن (1408). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، جلد 2، چاپ دوم، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
رستمی تبریزی، لعیاء (1385). "رژیم مالی خانواده در قوانین ایران و انگلیس"، مجله مطالعات راهبردی زنان، شماره 31، صص 116 -143.
سبزواری، سید عبد الأعلی (1413). مهذّب الأحکام، جلد 25، چاپ چهارم، قم: مؤسسه المنار.
طوسی (شیخ الطائفه)، ابوجعفر محمد بن حسن، (1387)، المبسوط فی فقه الإمامیه، جلد 6، چاپ سوم تهران: المکتبه المرتضویه لإحیاء الآثار الجعفریه.
فاضل هندی، محمد بن حسن (1416). کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، جلد 7، قم: مؤسسه النشر الإسلامی.
کاتوزیان، ناصر (1390). قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، چاپ بیست و هشتم، تهران: نشر میزان.
ـــــــــــــــ (1394). دوره حقوق مدنی (خانواده)، چاپ چهارم، تهران: انتشارات شرکت سهامی انتشار.
گواهی، زهرا؛ هژبری، نسرین (1393). "بررسی تطبیقی نفقه درحقوق ایران، انگلیس و آمریکا"، مجله فقه وحقوق خانواده، شماره 61، صص 19 -44.
محقق کرکی، علی بن حسین (1411). جامع المقاصد، جلد 13، قم: موسسه آل البیت.
مطهری، مرتضی (1361). نظام حقوق زن در اسلام، چاپ چهارم، تهران: انتشارات صدرا.
نجفی (صاحب جواهر)، محمد حسن (1366). جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام، چاپ دوم، تهران: المکتبه الاسلامیه.
 
Black DBE, Jill; Bridge, Jane; Bond, Tina; Gribbin, Liam;Reardon, Madeleine, (2012). A Prctical Approach To Family Law, Great Britain, Oxford University Press, Ninth edition.
Bryan, David (2015). A Straightforward Guide To Family Law, Straightforward, eBook.
Burton, Frances (2003). Family Law (Principles of Law), Great Britain, Cavendish Publishing Limited, First Edition.
Conway, Helen (2007). Family Law (Key Cases), London, hodder education, First Edition.
 
Herring, Jonathan (2011). Family Law,London, Longman_law_series,Fifth edition.
Herring, Jonathan (2014). Family Law (A Very Short Introduction), United Kingdom, Oxford University Press, 1th edition.
Peel, Edvin (2011). Treitel on the law of contract, London, Sweet & Maxwell,,13th edition.
Sendall, Jane (2015). Family Law, United Kingdom, Oxford University Press, 6th edition.
Standley, Kate (1997). Family Law, London, Macmillan Law Masters, Second Edition.