با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن علمی حقوق پزشکی ایران

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه پیام نور استان تهران.

چکیده

چکیده
قانونگذاری، تفسیر قانون، اِعمال و اجرای آن نیاز مبرم به شناخت، فهم، امعان نظر و دقّت اصولی دارد؛ اساساً دانش اصول فقه به مثابۀ رشته ای روش شناختی می تواند در حوزه های معرفتی و همۀ علوم اسلامی به کار آید؛ به ویژه در پژوهش ها و مطالعات حقوقی و برای دانش پژوهان رشته های حقوق این ضرورت دارای اهمیت مضاعف است. قسمت مهم حقوق خصوصی ایران مقتبس یا متأثر از فقه اسلامی است. حتی اصطلاحات عقود، ایقاعات، شروط و غیره که در آن به کار رفته، همان اصطلاحات فقهی است و چون استفاده از فقه امامیه بدون اصول فقه غیرممکن است ازاین رو باید پذیرفت که علم اصول فقه تأثیر زیادی در فهم و درک حقوق موضوعۀ ایران دارد. اکنون کم و بیش دانشجویان رشته های فقه و حقوق با این مسئله مواجه اند که متونی از این دست با اهداف درسی و شغلی آنان چه مقدار منطبق است؟ کتاب الوسیط فی اصول الفقه که هم اکنون متن آموزشی اصول فقه در دانشگاه پیام نور است ضمن آنکه نسبت به متون مشابه دارای نقاط قوّت بوده و در نوع خود برجسته است، امّا دارای ضعف هایی است که در این مقاله به آن ها اشاره شده است؛ البتّه می توان از طریق ویرایش، ترجمه و شرح هایی که بر آن نوشته می شود این کاستی ها را جبران کرد.

کلیدواژه‌ها

 
منابع
آخوند خراسانى ، محمدکاظم (1409). کفایة الاصول. قم: مؤسسۀ آل البیت لاحیاء التراث.
بی نام (1365). «ضرورت آموزش تاریخ در حوزۀ علمیه». نشریۀ حوزۀ علمیۀ قم. شمارۀ 15.
بی نام (1368). «بازسازی و رسالت حوزه و دانشگاه».  نشریۀ حوزۀ علمیۀ قم. شمارۀ 35.
حکیمی، محمدرضا (1361). هویت صنفی روحانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی حوزۀ علمیه.
خمینی، روح الله (بی تا). تهذیب الاصول. به تقریر: جعفر سبحانی. قم: انتشارات دارالفکر.
------ (1370). مناهج الوصول الی علم الاصول. تهران: موسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
------ (1362). صحیفۀ نور. تهران: مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
خوارزمی، محمدبن احمد (1383). مفاتیح العلوم. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
ذاکری، علی اکبر (1375). «نگرشی به متون آموزشی حوزه». نشریۀ حوزه. شمارۀ 4. ص 35.
رضایی اصفهانی، محمدعلی (1375). «شیوه های تدریس در حوزه». فصلنامۀ پیام حوزه. شمارۀ 12.
 زادهوش، احمد (1379). «حوزه و اندیشۀ اصلاح». فصلنامۀ دینی و پژوهشی حوزۀ اصفهان. شمارۀ 2. صص 201-196.
 سبحانی، جعفر (1388). الوسیط فی اصول الفقه. قم: مؤسسۀ امام صادق.
-------- (1389). الموجز. قم: انتشارات دارالفکر.
--------  تهذیب الاصول؛ تقریرات درس اصول امام خمینی. قم: دارالفکر.
-------  (بی تا). الرسائل الأربع. قم: مؤسسۀ امام صادق.
--------  (بی تا).  ارشاد العقول إلی علم الأُصول. قم: مؤسسۀ امام صادق.
-------- (1483). رسائل اصولیة. قم: مؤسسۀ امام صادق.
------ (بی تا). اصول الفقه المقارن فی ما لا نص فیه. قم: مؤسسۀ امام صادق.
------  (1419). مصادر الفقه الإسلامی و منابعه . بیروت: دارالاضواء.
------- (1420). الخمس فی الشریعة الاسلامیة الغراء. قم: مؤسسۀ امام صادق.
-------- (1416). نظام المضاربه فی الشریعة. قم: مؤسسۀ امام صادق.
-------- (بی تا). نظام النکاح فی الشریعه الاسلامیه الغراء. قم: مؤسسۀ امام صادق.
------- جلالی مازندرانی، سید محمود (بی تا). المحصول فی علم الأُصول؛ تقریرات درس اصول استاد سبحانی. قم: مؤسسۀ امام صادق.
شهابی، محمود (1340).  ادوار فقه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
شیبانی فر، محمدحسن (1393).  اصول فقه. ترجمه و شرح الوسیط فی اصول الفقه. تهران: نشر قربانی.
صدر، سید محمدباقر (1379). المعالم الجدیده للاصول. چاپ دوم. قم: مرکز الابحاث و الدراسات التخصصیة للشهید الصدر.
صدر، سید حسن (1354). تأسیس الشیعه الکرام لعلوم الاسلام. بی جا: شرکة النشر و الطباعة العراقیة المحدوده.
 علامه مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳). بحارالانوار. چاپ سوم. بیروت: مؤسسة الوفاء.
غزالى، ابوحامد محمد بن محمد (1322).  المستصفى من علم الاصول . قاهره: بولاق، المطبعة الامیریة.
قمى (میرزای قمی)،  ابوالقاسم بن محمدحسن (بی تا). قوانین الاصول. تهران: مکتبة العلمیة الاسلامیة.
قیاسی، جلال الدین (1379). روش تفسیر قوانین کیفری. قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
گرجی، ابوالقاسم (1375). تاریخ فقه و فقها. تهران: سمت.
نجفی، محمد (1374). تاریخ آموزش و پرورش در اسلام: بررسی تاریخی و تحلیلی نظام آموزشی حوزه های علمیه. اصفهان: بی جا.
محمدی، ابوالحسن (1370). مبانی استنباط حقوق اسلامی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
مظفر، محمدرضا (1370).  اصول الفقه. چاپ چهارم. قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیه قم.
مفید، ابوعبدالله محمد بن نعمان عکبری (1413).  التذکرة به اصول الفقه. قم: الموتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید.
موسوی، علی بن حسین (سید مرتضی) (1363). الذریعة. چاپ دوم. انتشارات دانشگاه تهران.