با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن علمی حقوق پزشکی ایران

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 ٭ دانش آموخته مقطع دکتری حقوق خصوصی دانشکده آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات (نویسندۀ مسئول).

2 دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی تهران

چکیده

چکیده
از آنجا که به موجب قرارداد واگذاری، انتقال کامل تمامی حقوق مالکانه با قطع علقه مالکیّت انجام می‌ گیرد، اوصاف و شرایط چنین قراردادی قالب سنّتی عقد بیع را تداعی می‌ نماید. از سوی دیگر امکان واگذاری حقّ اختراع در قالب قرارداد نامعیّن موضوع مادّۀ 10 قانون مدنی و یا با ماهیتّی مستقل و به عنوان یک عقد معیّن نیز مفروض است. بر مفروضات مذکور باید رویۀ عملی ادارۀ ثبت اختراعات کشورمان یعنی هدایت اشخاص در استفاده از قالب قراردادی صلح را افزود.
واگذاری مالکیّت بر حقّ اختراع در قالب بیع علی­ رغم طرح ایرادات و موانع با ارائۀ مفهومی سازگار از آنچه مخالفین به آن استناد می‌ کنند قابل توجیه است. حال آنکه به دلیل نبود قانونی خاص، جهت واگذاری حقّ اختراع جز آنچه در مادّۀ 48 قانون ثبت اختراعات آمده، شناسایی ماهیّت مستقل و عنوان معیّن جهت قرارداد واگذاری بعید می‌ نمایاند. به­ علاوه رویّۀ عملی موجود در معرفی قرارداد صلح اگرچه از ایرادات مطروح شده در خصوص استفاده از قالب بیع مصون مانده امّا قالب قراردادی را پیشنهاد نموده است که به دلیل کلیّت، عدم طرح، تحدید شروط و تعهّدات قراردادی نمی‌ تواند به عنوان یک قالب حقوقی کارآمد نیاز صاحبان اختراع و فناوری را در این خصوص پاسخگو باشد. پیش­ بینی قالب­ های قراردادی ویژه توسط قانونگذار به همراه احکام قانونی مشخّص جهت انتقال حقوقی که ماهیّت حقوقی مختصّ به خود را دارد با طبیعت پیچیدۀ این­ گونه قراردادها سازگارتر و با نظام بین‌ الملل هماهنگ‌ تر خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

منابع
احسنی فروز، محمد (1390). قرارداد انتقال تکنولوژی، ماهیت، شرایط تشکیل و آثار. تهران: نشر دادگستر.
 امامی، سید حسن (1383). حقوق مدنی. جلد اول. تهران: انتشارات اسلامیة.
 انصاری، شیخ مرتضی (1379). المکاسب. الجزء الاول. قم: مؤسسۀ مطبوعات دینی.
باقری، احمد (1384). فقه مدنی، عقود تملیکی «بیع- اجاره». تهران: انتشارات سمت.
جبعی العاملی(شهید ثانی)، زین الدین (1388). الروضه البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیة، مباحث حقوقی شرح لمعه. به کوشش اسدالله لطفی. چاپ ششم. تهران: انتشارات مجد.
جعفرزاده، میرقاسم (1389). تحلیل مفهومی مالکیت فکری: کوششی در جهت تمهید نظریه‌ ای فراگیر. ویژه نامۀ یادبود مرحوم دکتر فخاری. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
جعفری لنگرودی، محمد جعفر (1373). حقوق اموال. تهران: انتشارات گنج دانش.
------- (1389). دورۀ حقوق مدنی، حقوق تعهدات. چاپ چهارم. تهران: انتشارات گنج دانش.
-------- (1382). فرهنگ عناصرشناسی. تهران: انتشارات گنج دانش.
حکمت نیا، محمود (1387). مبانی مالکیت فکری. چاپ دوم. تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
خویی، سید ابوالقاسم (1412). مصباح الفقاهه. جزء الثانی. بیروت: انتشارات دارالهادی.
شهیدی، مهدی (1390). حقوق مدنی 3، تعهدات. چاپ پانزدهم. تهران: انتشارات مجد.
------- (1384). حقوق مدنی 6، عقود معین 1. چاپ سوم. تهران: انتشارات مجد.
 صادقی نشاط، امیر (1389). حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای کامپیوتری. چاپ دوم. تهران: نشر میزان.
صفایی، سید حسین (1382). دورۀ مقدماتی حقوق مدنی، اشخاص و اموال. جلد 1. چاپ دوم. تهران: نشر میزان.
طوسی، شیخ الطائفه ابی جعفر (1425). المبسوط فی فقه الامامیة. الجزء الثانی. قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
 عامری، پرویز؛ انصاری، اعظم (1386). «بررسی ماهیت و مبانی حقوقی تایم شرینگ (مالکیت زمانی) در حقوق انگلیس». فصلنامۀ نامه مفید. شمارۀ 64. صص 142-117.
فرامرزی، ابراهیم (1387). «انتقال مالکیت صنعتی از طریق قرارداد فروش». پایان نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید بهشتی تهران.
 کاتوزیان، ناصر (1376). حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها. جلد 1. چاپ چهارم. تهران: شرکت سهامی انتشار.
--------  (1378). حقوق مدنی، معاملات معوض، عقود تملیکی، بیع، معاوضه، اجاره، قرض. چاپ هفتم. تهران: شرکت سهامی انتشار.
-------- (1379). دورۀ مقدماتی حقوق مدنی، اعمال حقوقی، قرارداد، ایفاع. چاپ هفتم. تهران: شرکت سهامی انتشار.
-------- (1380) الف. دورۀ مقدماتی حقوق مدنی، اموال و مالکیت. چاپ چهارم. تهران: نشر دادگستر.
-------- (1380) ب. دورۀ مقدماتی حقوق مدنی، درس‌ هایی از عقود معین. جلد 1. چاپ سوم. تهران: انتشارات گنج دانش.
-------- (1381). قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ ششم. تهران: نشر میزان.
کاظمی نجف آبادی، عباس (1388). «ماهیت حق خریدار در تایم شرینگ و نهادهای حقوقی ایران». مجلۀ گواه. شمارۀ 13. صص 22-13.
کریمی، عباس؛ موسوی، اسماء (1390). «بیع اموال فکری از منظر حقوق اسلامی». مجلۀ فقه و مبانی حقوق اسلامی. سال 44. شمارۀ 2. صص 74-53.
 گرجی، ابوالقاسم (1375). مقالات حقوقی. جلد دوم. چاپ دوم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران
لطفی، اسدالله (1388). ترجمۀ مباحث حقوقی شرح لمعه. چاپ هفتم. تهران: انتشارات مجد.
ماندگار، مصطفی (1387). «انتقال قراردادی تکنولوژی در حقوق تجارت بین­ الملل». رسالۀ دکتری. دانشگاه تهران.
محمدی، پژمان (1386). قراردادهای حقوق مؤلف. تهران: نشر دادگستر.
مکی العاملی (شهید اول)، شیخ ابی عبدالله شمس الدین محمد بن جمال الدین (1379). اللمعه الدمشقیة. ترجمه و تبیین محسن غرویان و علی شیروانی. چاپ چهاردهم. تهران: انتشارات دارالفکر.
معین، محمد (1386). فرهنگ فارسی. چاپ دهم. تهران: انتشارات سرایش.
موسوی الخمینی، روح الله (1421). البیع. المجلد الاول. بی­ جا: مطبعة مؤسسة العروج.
میر شمسی، محمد هادی (1387).  «قراردادهای انتقال و بهره برداری از حقوق مالکیت صنعتی». رسالۀ دکتری. دانشگاه تهران.
 النجفی، الشیخ محمد حسن (1374). جواهر الکلام. جلد 22. چاپ دهم. تهران: انتشارات دارالکتب الاسلامیة.
قانون ثبت اختراعات. طرح‌ های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386.
 قانون مدنی.