با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن علمی حقوق پزشکی ایران

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری حقوق خصوصی، استادیار گروه حقوق خصوصی دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز (نویسندة مسئول).

2 دانشجوی دورة دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه شیراز

چکیده

 
چکیده
نکاح موقت هرچند دارای تشابهات بسیار با نکاح دائم است؛ لیکن دارای شرایط و ویژگی‌های مخصوص به خود است. یکی از این ویژگی‌ها، لزوم ذکر مدت است. قانون­­گذار  ایران، راجع به تعیین حداکثر مدت در نکاح موقت، ضابطه‌ای تعیین نکرده است. هدف مقالة حاضر، تبیین حدود اختیار متعاقدین در تعیین حداکثر مدت نکاح موقت است و در آن سعی شده است تا به این پرسش پاسخ داده شود که طویل‌المدت شدن، چه تأثیری بر ماهیت و وضعیت حقوقی نکاح موقت دارد. با توجه به اصول کلی حقوقی و منابع معتبر فقهی، باید گفت اصل حاکمیت اراده، ایجاب می‌کند متعاقدین در تعیین حداکثر مدت نکاح موقت، مختار باشند. لذا، طویل‌المدت بودن، فی‌نفسه، ماهیت و وضعیت حقوقی نکاح موقت را تغییر نمی‌دهد.

کلیدواژه‌ها

منابع
ابن البراج الطرابلسی، القاضی عبدالعزیز (1406). المهذب. جلد 2. قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
اردبیلی، احمد بن محمد (بی‌تا). زبدة البیان فی احکام القرآن. تهران: المکتبة الجعفریة لإحیاء الآثار الجعفریة.
اسعدی، سید حسن (1387). خانواده و حقوق آن. مشهد: به نشر (انتشارات آستان قدس رضوی).
امامی، حسن (1370). حقوق مدنی. جلد 5. چاپ پنجم. تهران: کتاب فروشی اسلامیه.
بحرانی، یوسف بن احمد بن ابراهیم (1405). الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة. جلد 24. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
بهجت فومنی گیلانی، محمدتقی (1428). استفتائات (بهجت). جلد 4. قم: دفتر حضرت آیت‌الله بهجت.
------ (1426). جامع المسائل (بهجت). جلد 4. چاپ دوم. قم: دفتر حضرت آیت‌الله بهجت.
تبریزی، جواد بن علی (بی‌تا). استفتائات جدید (تبریزی). جلد 2. قم: (بی‌نا).
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1376). حقوق خانواده. چاپ دوم. تهران: انتشارات گنج دانش.
حائری، علی (1376). شرح قانون مدنی. جلد 2. تهران: انتشارات گنج دانش.
حر عاملی، محمد بن حسن (1418). الفصول المهمة فی أصول الأئمة. جلد 2. قم: مؤسسة معارف اسلامی امام رضا علیه‌السلام.
------ (1409). وسائل الشیعة. جلد 21. قم: مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام.
حلی، محمـد بن منصور بن احمد بن ادریـس (1410). السـرائر الحاوی لتحریر الفتـاوی. جلـد 2. چاپ دوم. قـم: دفتر انتشـارات اسلامی وابستـه به جامعة مدرسین حوزة علمیـة قـم.
خوانساری، احمد بن یوسف (1405). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع. جلد 4. چاپ دوم. قم: مؤسسة اسماعیلیان.
دیانی، عبدالرسول (1385). ادلة اثبات دعوا. چاپ پنجم. تهران: انتشارات ققنوس.
------ (1379). حقوق خانواده؛ ازدواج و انحلال آن. تهران: انتشارات امید دانش.
سیمایی صراف، حسین (1380). شرط ضمنی؛ پژوهشی تطبیقی در فقه، قانون مدنی ایران و قانون خارجی. چاپ اول. قم: بوستان کتاب قم.
شریف مرتضی، علی بن حسین موسوی (1415). الانتصار فی انفرادات الإمامیة. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
شهید ثانی، زین‌الدین بن علی عاملی (1410). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة. جلد 5. چاپ اول. قم: کتاب فروشی داوری.
------ (1413). مسالک الأفهام إلی تنقیح شرایع الإسلام. جلد5. قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة.
شهیدی، مهدی (1389). ارث. چاپ هشتم. تهران: انتشارات مجد.
------ (1385). اصول قراردادها و تعهدات. چاپ سوم. تهران: انتشارات مجد.
------ (1386). حقوق مدنی؛ شروط ضمن عقد. جلد 4. تهران: انتشارات مجد.
صفایی، حسین؛ امامی، اسدالله (1370). حقوق خانواده؛ نکاح و انحلال آن (فسخ و طلاق). جلد 1. چاپ دوم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
طوسی، أبوجعفر محمد بن حسن (1407). الخلاف. جلد 4. چاپ اول. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
------ (1400). النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی. چاپ دوم. لبنان: دارالکتاب العربی.
عباس زاده، عباس (1378). ازدواج موقت؛ نیاز امروز. قم: نشر شاکر.
علامه حلی، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی (1420). تحریرالأحکام الشرعیة علی مذهب الإمامیة. جلد 3. قم: مؤسسة امام صادق علیه‌السلام.
------ (1388). تذکرة الفقهاء. قم: مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام.
------ (1413). مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة. جلد 7. چاپ دوم. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
کاتوزیان، ناصر (1388). دورة حقوق مدنی؛ خانواده. جلد 1 (ویرایش جدید). تهران: شرکت سهامی انتشار.
گرجی، ابوالقاسم و همکاران (1392). بررسی تطبیقی حقوق خانواده. چاپ سوم. تهران: مؤسسة انتشارات دانشگاه تهران.
گنجی، حسن (1384). روابط زوجین در ازدواج موقت. تهران: انتشارات پیام عدالت.
لطفی، اسدالله (1388). حقوق خانواده. جلد 1. تهران: انتشارات خرسندی.
محقق داماد، سید مصطفی (1385). بررسی فقهی حقوق خانواده؛ نکاح و انحلال آن. چاپ سیزدهم. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
مدنی، سید جلال‌الدین (1385). حقوق مدنی (حقوق خانواده). جلد 8. تهران: انتشارات پایدار.
معاونت آموزش و تحقیقات قوة قضاییه (1389). مجموعة نظریات مشورتی فقهی در امور حقوقی. جلد 2. تهران: انتشارات جنگل.
مکارم شیرازی، ناصر (1427). استفتائات جدید (مکارم). جلد 2. چاپ دوم. قم: انتشارات مدرسة امام علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام.
موسوی الخمینی، روح‌الله (بی‌تا). تحریرالوسیلة. جلد 2. قم: مؤسسة مطبوعات دارالعلم.
------ (1422). استفتائات (امام خمینی). جلد 3. چاپ پنجم. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن (1413). جامع الشتات فی أجوبة السؤالات. جلد 4. تهران: مؤسسة کیهان.
نجفی، شیخ محمدحسن (1404). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. جلد 30. چاپ هفتم. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
وثیق زاده انصاری، حسن (1380). «جایگاه قانونی ازدواج موقت در نظام حقوقی ایران». ماهنامة دادرسی. شمارة 27. صص