با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن علمی حقوق پزشکی ایران

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

استادیار حقوق خصوصی دانشگاه ملایر

چکیده

 به موجب بند 3 مادة 190 قانون مدنی، یکی از شرایط اساسی صحت معامله، معین بودن موضوع آن است. در این ماده علم به موضوع معامله از شرایط صحت آن نیست. براین اساس در این مقاله موضوع بحث، لزوم و چگونگی تعیین مبیع کلی فی‌الذمه است که به روش بنیادی- کاربردی به مطالعة آن می‌پردازیم. براساس نتایج مقاله، تعیین مبیع کلی فی‌الذمه در سیستم‌های حقوقی مورد مطالعه، لازم است و تعیین نشدن آن باعث بطلان قرارداد می‌شود. مبیع کلی فی‌الذمه در حقوق ایران از راه توصیف یا انتخاب نمونه تعیین می‌شود. در حقوق مصر ممکن است افزون بر این موارد، مبیع با اقرار مشتری بر علم به مبیع، نیز تعیین شود. در حقوق انگلستان مبیع کلی فی‌الذمه به شیوة توصیف، نمونه یا مناسب بودن برای هدف خاص تعیین می‌شود.

کلیدواژه‌ها

أبوسعود، رمضان محمد (2010). شرح احکام القانون المدنی، العقود المسماة- البیع و المقایضة و الایجار و التأمین. چاپ اول. بیروت: منشورات الحلبی الحقوقه.
أسدی، أبی منصور حسن بن یوسف بن مطهر (علامه حلی). (1413). مختلف الشیعه فی احکام الشریعه. جلد 5. چاپ اول. قم: تحقیق و نشر مؤسسه النشر الاسلامی.
امام خمینی (1368). تحریر الوسیله. مترجم اسلامی، علی. جلد 2. چاپ اول. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
امامی، سید حسن (1364). حقوق مدنی. جلد 1 و 2. چاپ چهارم. تهران: انتشارات اسلامیه.
انصاری، شیخ مرتضی (1385). مکاسب. جلد 2. چاپ چهارم. قم: مؤسسة مطبوعات دینی.
ابن اطفیش، علامه محمد یوسف (1407). شرح کتاب النیل و شفاء العلیل. قسمت دوم از جلد 8.
توفیق فرج (2002). النظریة العامة للالتزام– مصادر الالتزام، أحکام الإلتزام (مع مقارنه بین القوانین العربیه). جلد 1. چاپ دوم. بیروت: منشورات حلبیه الحقوقیه.
جعفری لنگرودی، محمد جعفر (1382). صد مقاله در روش علم حقوق. چاپ اول. تهران: کتابخانة گنج دانش.
جعفری لنگرودی، محمّد جعفر (1382). فنّ استدلال منطق حقوق اسلام. چاپ اول. تهران: کتابخانة گنج دانش.
جعفری لنگرودی، محمد جعفر (1386). الفارق. جلد 2. چاپ اول. تهران: کتابخانة گنج دانش.
جمیل شرقاوی (1975). شرح العقود المدنیّة، البیع و المقایضة. قاهره.
حلبی، أبی صلاح (1403 ق). الکافی فی الفقه. تحقیق استادی،رضا. چاپ اول. اصفهان: کتابخانة عمومی امیرالمومنین(ع).
حلی، أبی جعفر محمد بن منصور بن أحمد بن ادریس (1410). السرائر. جلد 2. چاپ دوم. قم: مؤسسة نشر اسلامی.
حلّی، یوسف بن علی بن مطهر، معروف به علامه حلی (1372). تبصرة المتعلمین فی احکام دین. چاپ سوم. تهران: کتابفروشی اسلامیّه.
خمیس خضر (1972). عقد البیع فی القانون المدنی. چاپ اول. قاهره: مکتبه القاهریه الحدیثه.
خضیر، عبدالکریم (1993). کتاب البیع(3). شرح، الموطا. قاهره.
سنهوری، عبدالرزاق احمد (2009). الوسیط فی الشرح القانون المدنی الجدید 1. جلد 1و4. چاپ دوم از دورة جدید. بیروت: منشورات حلبی الحقوقیه.
سلطان، أنور (1992). العقود المسماه، شرح عقدی البیع و المقایضه، دراسه المقارنه فی القانون المصری و اللبنانی. چاپ اول. بیروت: دارالنهضه العربی للطباعه والنشر.
شهیدی، مهدی (1380). حقوق مدنی، تشکیل قراردادها و تعهدات. چاپ اول. تهران: انتشارات مجد.
شهیدی، مهدی (1386). حقوق مدنی 6، عقود معین1، (بیع، معاوضه، اجاره، جعاله، قرض و صلح). چاپ هشتم. تهران: انتشارات مجد.
صفائی، سید حسن (1385). دورة  مقدماتی حقوق مدنی قواعد عمومی قراردادها. جلد 2. چاپ چهارم. تهران: نشر میزان.
طباطبائی یزدی، سید محمد کاظم (1424). عروه الوثقی مع تعلیقات. جلد 5 و 6. چاپ دوم. قم: مؤسسه نشر اسلامی.
طباطبایی یزدی، محمد کاظم (1378). حاشیه مکاسب. قسمت دوم. چاپ اول. قم: انتشارات اسماعیلیان.
طرابلسی، قاضی عبد العزیز بن براج (1406). المهذب. جلد 1. چاپ نخست. قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
طریحی، فخرالدین (1408). مجمع البحرین. جلد 1. چاپ دوم. قم: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
طوسی، أبی جعفر بن محمد بن حسن بن علی (1400). النهایه فی مجرد فقه و الفتاوی. چاپ اول. قم: انتشارات قدس محمدی.
طوسی، أبی جعفر بن محمد بن حسن بن علی (1378). المبسوط فی الفقه امامیه. جلد 2. چاپ اول. قم: مکتبه المرتضویه لإحیاء الآثار الجعفریه.
عاملی، ابی عبدالله شمس الدین محمد بن جمال الدین مکی (1380). اللمعة الدمشقیة. جلد 1. چاپ شانزدهم. قم: انتشارات دارالفکر.
العدوی، جلال (1988). عقد البیع. چاپ اول. قاهره.
قاسم، محمد حسن (2008). القانون المدنی- العقود المسماة، البیع، التأمین (الضّمان)، الإیجار، دراسة مقارنة. چاپ اول. بیروت: منشورات الحلبی الحقوقیّه.
کاتوزیان، ناصر (1379). قواعد عمومی قراردادها. جلد2. چاپ پنجم. تهران: شرکت سهامی انتشار.
کاتوزیان، ناصر (1381). قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ هفتم. تهران: نشر میزان.
کاتوزیان، ناصر (1384). حقوق مدنی، دورة عقود معین. جلد 1. چاپ نهم. تهران: شرکت سهامی انتشار.
کاتوزیان، ناصر (1385). دورة مقدماتی حقوق مدنی، اعمال حقوقی، قرارداد- ایقاع. چاپ یازدهم. تهران: شرکت سهامی انتشار.
محقق حلّی، ابولقاسم نجم الدین جعفر بن حسن حلّی (1373). شرایع الاسلام فی المسائل حلال و الحرام، مع التعلیقات سیّد صادق شیرازی. جلد 1. چاپ نخست. تهران: انتشارات استقلال.
مرقس، سلیمان (1998). الوافی فی الشرح القانون المدنی 3- فی العقودالمسماه- عقد البیع. جلد 1. چاپ اول. بیروت: دارالکتب الحقوقیه.
منصور، مصطفی منصور (1956). مذاکرات فی القانون المدنی، العقود المسماة- البیع و المقایضة و الایجار. چاپ اول. قاهره.
مهدی، نزیه (1990). الالتزام قبل التعاقدی بالإدلاء بالبیانات المتعلقه بالعقد و تطبیقاته علی بعض أنواع العقود (دراسه فقهیه قضائیه مقارنه). چاپ نخست. بیروت: دارالنهضه العربیه.
نجفی، محمّدحسن (1373). الجواهرالکلام فی الشرح الشرائع الاسلام. جلد22 ، 23 و  24. تهران: کتابفروشی اسلامیه.
یوسفی، زین الدین أبی علی الحسن بن أبی طالب ابن أبی مجد (1410). کشف الرموز. جلد 1. چاپ اول. قم: مؤسسة شر اسلامی.